3 augustus: Informateur door fractieleiders buitenspel gezet?

Het eindverslag van informateur was boeiend. Boeiend vooral omdat eruit bleek hoe weinig de informateur de touwtjes in handen had. Eigenlijk is de informatie simpelweg overgenomen door de fractieleiders (Rutte, Verhagen en Wilders). Dat Lubbers niet veel heeft gedaan, dat was wel duidelijk, maar nu blijkt dat zelfs het weinige dat hij heeft gedaan soms eenvoudigweg werd weggewuifd. Dit gebeurde op twee punten. Ten eerste de uitkomst van de informele besprekingen. Lubbers had een duidelijk, punt-voor-punt lijstje gewild van de probleempunten, met daarbij de aantekening of het PVV-standpunt staatsrechtelijk acceptabel was, en zo ja, of men er uit leek te komen of dat het een vrije kwestie zou moeten worden. In plaats daarvan kwamen de drie heren enkel met een verklaring dat men kansen zag voor de formatie, en dat men elkaars gezichtspunten zou accepteren.

Het tweede punt was de voortgang van de formatie: Lubbers was kennelijk al bezig een brief aan de koningin op te stellen, waarin hij vroeg zijn taak uit te breiden met het verder begeleiden van het formatieproces tot een CDA-VVD regering met gedoogsteun van de PVV, toen de fractieleiders hem vertelden dat zij Opstelten als formateur wensten. Laten we het er maar op houden dat je niet met de formatie bemoeien óók een manier is om een regering te helpen vormen. Lubbers pareerde de bezwaren dat hij geacht werd een meerderheidskabinet te vormen met de opmerking dat dit dank zij de steun van de PVV geen minderheidskabinet was, maar een "bijzonder meerderheidskabinet". Iemand die het hier kennelijk mee eens is (hoewel natuurlijk vanuit een heel ander gezichtspunt) is ChristenUnie-fractievoorzitter Rouvoet: Hij stelde dat in de voorgestelde constellatie de PVV eigenlijk een regeringspartij zonder ministers is.

De kritiek op Cohen is nog niet gaan liggen. Verhagen noemde zijn opstelling ten opzichte van een middenkabinet 'volstrekt onbetrouwbaar' - parallellen met de 'U draait en bent niet eerlijk'-opmerking van Balkenende tegen Bos zijn dan snel getrokken. Het is inderdaad moeilijk Cohens redenering nog te volgen. Hij zegt nu dat de enige reden dat hij geen ja tegen een middenkabinet heeft gezegd, is dat hij nooit gevraagd is. Ik heb er geen zin in, maar als iemand mij vraagt zeg ik ja. En dan verbaasd zijn dat er niemand iets vraagt nadat je "Ik heb er geen zin in" hebt gezed. Tja. De PvdA-fractie stelde zich na een lange vergadering achter Cohen en zijn strategie. Maar dat daar überhaupt een fractievergadering voor nodig is, zegt natuurlijk al genoeg: dat is niet nodig als alles goed gaat.

En al is de Kamer met reces, politiek nieuws blijft er komen. Afgezien van de formatie kunnen we nog noemen:

• Op initiatief van Dion Graus verbinden een aantal Limburgse Kamerleden, van PVV, CDA en VVD, zich tot een clubje, de Limburgse Kamer
• D66-europarlementariër Sophie in 't Veld spreekt haar bezorgdheid uit over het gevolg van Europese sociale regels voor Nederlanders die over de grens in België of Duitsland wonen: Ze betalen de Nederlandse sociale premies, maar bij werkloosheid dreigen ze nu te vallen onder de (soberder) Belgische of Duitse werkloosheidsuitkering
• Diverse Belgische politici spreken hun bezorgdheid uit over de voorwaarden van de FIFA voor de komst van het WK 2018 naar Nederland en België, en wensen een debat over het bidbook
• Als reactie op de dreigende deelname van de PVV in het kabinet, wordt een 'Comité voor de Rechtsstaat' gevormd